Interview Joey Litjens

“Ik leg mezelf die druk niet meer op”

Hij was klaar om grote successen te gaan oogsten, maar één harde klap tegen een boom bepaalde anders. Ruim dertien jaar later voelt voormalig Grand Prix-coureur Joey Litjens (33) de ‘dreun’ nog op dagelijkse basis, maar hij laat zich er niet meer door beperken. “Het grote moeten is verdwenen en dat geeft me enorm veel vrijheid.”

Over Joey Litjens

Ineens was het gedaan met de veel belovende motorsportcarrière van Joey Litjens. De dan negentienjarige coureur maakt jacht op succes, maar één harde klap tegen een boom doet anders bepalen. Hemelvaartsdag 2009, Varsselring, het befaamde stratencircuit van Hengelo. Als Litjens op zijn Yamaha YZF-R6 op zoek is naar een rappe trainingstijd komt hij in aanraking met een andere coureur, met een onvermijdelijke crash als gevolg. De enorme pech is dat hij tegen die bewuste boom snel en hard tot stilstand komt. Al vlug is duidelijk dat de Limburger van geluk mag spreken dat hij nog leeft, maar onvermijdelijk heeft hij te kampen met ernstige verwondingen. Zo bespeuren de verantwoordelijke artsen geen functionaliteit in zijn rechterarm en spreken zij de ergste woorden uit die tegen een coureur gezegd kunnen worden. Motorracen gaat ‘m niet meer worden.

De door de medici getrokken conclusie accepteert de voormalige Grand Prix-coureur niet en gaat volop aan de slag met zijn revalidatie. Wonder boven wonder ontvangt hij, mede geholpen door een operatie, weer wat gevoel terug in zijn arm en met flink veel uren therapie gaat Litjens gestaag vooruit. Hij stelt zichzelf een belangrijk doel, weer terug op de racemotor stappen. “Iedere dag was dat dé motivatie om keihard te werken aan mijn revalidatie”, geeft de voormalig coureur aan. “Het werd zelfs een obsessie voor me. Ik wilde knokken voor wat ik waard was en herhaalde elke dag hetzelfde recept. Telkens hoopte ik op een andere uitkomst, maar echte grote resultaten bleven achterwege. Ik kreeg uiteindelijk mijn arm en hand wel weer enigszins aan de praat, maar ik wilde uiteraard meer.”

Doorgroeien in WK Superbike-paddock

Het is voor een jonge coureur met een nog hoopvolle toekomst in de racerij uiteraard moeilijk te accepteren dat er een vroegtijdig einde komt aan zijn carrière. Zeker Litjens heeft het daar niet gemakkelijk mee, vooral ook vanwege het moment van het ongeval. “Ik had net een succesvolle overstap gemaakt naar de viertakten, door op een supersport te stappen”, merkt de voormalig coureur met het rijnummer 37 op. “Waar ik in de Grand Prix-wereld eigenlijk het plezier in racen verloor, vond ik dat met die overstap weer terug. Het liep, misschien juist daardoor, ook enorm lekker. Ik leek mijn plek te hebben gevonden in de WK Superbike-paddock en ik zag voldoende mogelijkheden om daar nog door te groeien.”

Ondanks deze pijnlijke constatering bijt de kleine Limburger zich vast in het herstel. “Ik stak veel van mijn energie in de revalidatie, maar werd natuurlijk ook regelmatig geconfronteerd met de mentale pijn. Negen maanden na mijn ongeluk zat er nog altijd geen functie in mijn arm, dan weet je voldoende. Ik had stiekem nog de hoop om op nationaal niveau terug te keren, maar ook die gedachte kon ik laten varen als ik realistisch naar de situatie keek. Maar één ding bleef me motiveren… Ik ga de artsen laten zien dat ik weer op een motor kan racen.”

Doorzetten

Hoewel hij duidelijk een beperking aan zijn rechterarm blijft houden, geeft Joey Litjens zijn doel en motivatie niet op. Het langzame herstelproces gaat gepaard met verschillende fysieke tegenslagen, maar uiteindelijk weet hij drie jaar na zijn crash weer de nodige rondes op een circuit te rijden. Het ultieme doel wordt echter in 2017 bereikt, tijdens de TT van Assen. Als bijprogramma van de Grand Prix-klassen is er een Dutch Supersport 300-wedstrijd ingepland en op de startlijst staat ook de naam van Joey Litjens genoteerd. Uiteraard prijkt het nummer 37 op de kuipen van zijn Yamaha YZF-R3. “Wat een geweldig weekend was dat”, blikt hij terug. “Ik liet iedereen zien dat ik het racen nog niet verleerd was. Het was een emotionele rollercoaster natuurlijk, maar het voelde op deze manier als een waardige afsluiting van mijn racecarrière. Niet die ene boom bepaalde het einde daarvan, maar ikzelf. Dat was me heel veel waard.”

Droom spat uit elkaar

Al snel na de crash op het stratencircuit van Hengelo zet de oud-coureur zijn kennis en expertise in om het niveau van de Nederlandse jeugd naar een hoger platform te tillen. Als coach en coördinator timmert hij jarenlang flink aan de weg en bevindt zich ook snel op internationaal niveau. Wederom toont hij dezelfde gedrevenheid als tijdens zijn racecarrière en revalidatie. Toch blijkt er ook een andere reden te zijn waarom hij veel energie en tijd steekt in zijn rol als begeleider, van zowel coureurs als gehele opleidingsklassen. “Eigenlijk was ik gewoon continu aan het vluchten, van de pijn.”

Naast het feit dat zijn grote droom in 2009 uit elkaar spat en hij een zware revalidatie tegemoet gaat, krijgt hij in 2014 nog een stevige klap te verwerken. Vader Jeu verliest de strijd tegen kanker en Joey raakt daarmee zijn grote steun en toeverlaat kwijt. “Ik heb echt zwaar in de ellende gezeten, maar toonde dat eigenlijk aan niemand. Nooit nam ik de tijd om eens echt goed naar mijn mentale gesteldheid te kijken. Op die manier bleef ik maar doorgaan en probeerde telkens weer alle balletjes hoog te houden.” Lange tijd hield Litjens die leefwijze vol, mede door gebruik van alcohol en drugs, maar in 2021 kwam het moment dat de last te groot werd. “Ik stortte compleet in”, meldt hij. “Door mijn problemen kwam er ook een einde aan de relatie met mijn vriendin, waar ik tien jaar mee samen was. Ik was al maanden op de automatische piloot aan het leven en ik merkte dat ik gewoon geen puf meer had. De trauma’s hadden zich opgestapeld en die probeerde ik letterlijk weg te werken. Dat lukte alleen niet. Ik ben weer bij mijn moeder gaan wonen en de eerste periode sliep ik alleen maar. Ik kon ook geen afspraken meer nakomen, had geen zin om maar iets te ondernemen. Als ik al wat voor elkaar kreeg, dan was het gamen met een fles bier.”

Enorme vluchtroute

Uiteindelijk beseft Litjens dat hij op deze voet zijn leven niet voort kan zetten en neemt het besluit om zich te melden bij een kliniek, gespecialiseerd in mensen met verslavingen en trauma’s. “Ik kwam daar weer binnen als de ‘oude’ Joey, het kleine mannetje met een heel grote bek. Tijdens de eerste les werd ik al de klas uitgezet, want ik vond het maar een ballentent. Uiteindelijk wisten zij natuurlijk precies hoe ze mij moesten behandelen, letterlijk en figuurlijk. Want als je dieper in mijn ziel gaat kijken, dan blijkt daar een emotioneel iemand verscholen te zitten. Die kwam er in de kliniek volledig uit.”

De enorme vluchtroute die Joey jaren heeft genomen, laat hij inmiddels links liggen en richt zich op zijn herboren versie. In het Limburgse America, waar het ouderlijke huis van Joey staat, bevindt de 33-jarige ex-coureur zich momenteel in rustig vaarwater en kijkt met veel positieve energie richting de toekomst. Sinds kort werkt hij vier dagen in de week bij een meubelbedrijf als verkoopmedewerker en is intensief bezig om zo fit mogelijk door het leven te gaan. Zo worden de nodige uren in de lokale sportschool gespendeerd om zowel lichaam als geest te trainen. Eén van de redenen is ook het feit dat hij inmiddels begonnen is aan een tweede revalidatieperiode voor zijn rechterarm. “Lange tijd heb ik stilgestaan, sportte ik nauwelijks. Het enige waar ik me mee bezig hield was de motorsport. Ik pleegde roofbouw op mijn lijf door enorm veel energie in mijn werk als coach en coördinator te steken. Ik word natuurlijk een dagje ouder en besef me maar al te goed dat ik nu een goede basis moet zien te leggen voor mijn arm. Alle winst die ik nu nog kan behalen, is mooi meegenomen.”

Het probleem ‘omarmen’

De tweede adem wat betreft de revalidatie van zijn rechterarm zorgt er zelfs voor dat Joey nogmaals onder het mes is gegaan. Om meer functionaliteit in de hand terug te krijgen, werd onlangs een ingewikkelde omleiding van zijn pezen uitgevoerd. “De operatie zorgt dat ik mijn hand op een andere manier moet gaan aansturen. Dat vergt aanpassingen, want ik ben nu al jaren gewend om op geheel eigen wijze het gashendel te sluiten. Dat is een consequentie die ik voor lief neem, omdat de kans groot is dat ik straks meer mogelijkheden heb met mijn rechterarm.” Nog altijd is de voormalig GP-coureur dus hard aan het werk om zo min mogelijk last te hebben van zijn beperking, maar inmiddels heeft hij kunnen accepteren dat hij de rest van zijn leven blijvend geconfronteerd wordt met de gevolgen van zijn zware ongeluk. Het probleem ‘omarmt’ hij nu, waardoor Joey Litjens het leven weer met een lach tegemoet gaat.

Een andere koers

Die vrolijkheid van nu is echter ver te zoeken in 2021. Lange tijd lijkt er ook geen plek meer voor de motorsport te zijn, totdat de Limburger beseft dat het heilige vuur in hem zeker nog niet gedoofd is. De vraag om hulp van een lokaal talent zorgt voor de ommekeer. “Ik was echt wel een beetje klaar met de racerij, maar de passie verdwijnt natuurlijk niet. Een tijdje hield ik me kalm, maar uiteindelijk begon het toch weer te kriebelen. Helemaal op het moment dat Yauri Crienen zelf naar me toe kwam om te vragen of ik hem kon trainen. Ik begeleid hem, maar ik sta er nu veel anders in. Ik wil plezier beleven en dat moet zo’n jong coureurtje ook doen. Er wordt namelijk al veel te veel druk op die jonge gastjes gezet om te presteren. Ik weet uit ervaring dat zoiets niet werkt.” En diezelfde ervaring en expertise gebruikt hij inmiddels ook tijdens MotoGP-uitzendingen van Ziggo Sport. Sinds 2022 is hij namelijk met regelmaat op tv te zien als analist. “Ik heb veel meegemaakt in de motorsport en daardoor kan ik de nodige informatie aanbieden die interessant is voor de kijkers. Het is een leuke uitdaging voor me en zo blijf ik het ook zien. Het grote moeten is verdwenen, die druk leg ik mezelf niet meer op. Dat geeft me enorm veel vrijheid.”